Dokumenty szkolne

 

PROGRAM REALIZACJI DORADZTWA ZAWODOWEGO
„U PROGU PRZYSZŁOŚCI”

 

w Szkole Podstawowej Nr 2 im. Gajdosza Jana Sikory w Koniakowie

rok szkolny 2024/2025

 

 

 

 

Program opracowany przez:

mgr Magdalenę Marek -dyrektora szkoły,
pedagoga, doradcę zawodowego

 

 

*Program uwzględnia Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego Szkoły Podstawowej Nr 2 im. Gajdosza Jana Sikory w Koniakowie

 

PODSTAWA PRAWNA:

 

1. Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz. U. tj. z 2020 r. poz. 1327, z 2021 r. poz. 4, 1237).
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 2 lipca 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu zajęć prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz przez nauczycieli poradni psychologicznopedagogicznych oraz nauczycieli: pedagogów, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych i doradców zawodowych (Dz. U z 2019 r., poz. 1322).
3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz. U z 2019 r., poz. 325).
4. Ustawa Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 r. (t.j. z 2021 r. poz. 1082).
5. Rozporządzenie MEN z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz. U. poz. 639, z 2020 r. poz. 1008 oraz z 2021 r. poz. 1534)).

ZAŁOŻENIA WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU DORADZTWA ZAWODOWEGO:

 

1. Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego obejmuje ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu prawidłowego przygotowania uczniów do wyboru dalszej drogi kształcenia
i planowania kariery zawodowej.

2. WSDZ jest częścią planu wychowawczo-profilaktycznego szkoły i jest włączony do Statutu szkoły. Zapewnia ciągłość działań doradczych, wskazuje korelację między tymi działaniami
i procesami dydaktyczno-wychowawczymi w szkole.

3. Służy prawidłowemu rozpoznaniu przez ucznia swojego potencjału edukacyjno – zawodowego oraz rozwijaniu jego tożsamości grupowej, jako ważnego elementu funkcjonowania społecznego.

4. Działania w ramach WSDZ, zaplanowane na cały cykl kształcenia, są systematycznie realizowane według harmonogramu pracy szkoły. Kierowane są do trzech grup adresatów: uczniów, rodziców i nauczycieli.

5. W realizację zadań WSDZ zaangażowani są wszyscy członkowie rady pedagogicznej: dyrektor, wychowawcy, pozostali nauczyciele, wychowawcy świetlicy, nauczyciele - bibliotekarze, specjaliści.

6. WSDZ określa rolę i zadania osób odpowiedzialnych w ramach rocznego planu działań, czas
i miejsce realizacji zadań, metody pracy oraz oczekiwane efekty.

7. WSDZ ma charakter planowanych działań ogółu nauczycieli i koordynowany jest przez szkolnego doradcę zawodowego oraz zespół wychowawców, dzięki czemu wszelkie działania szkoły mają spójny charakter.
8. Zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego w kl. VII – VIII prowadzi doradca zawodowy posiadający kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela doradcy zawodowego.

Cele główne doradztwa zawodowego:

1. Preorientacja zawodowa dla oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej, która ma na celu wstępne zapoznanie dzieci z wybranymi zawodami oraz pobudzanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień.

2. Orientacja zawodowa dla klas I-VI szkół podstawowych, która ma na celu dalsze zapoznawanie uczniów z wybranymi zawodami, kształtowanie pozytywnych postaw wobec pracy i edukacji oraz pobudzanie, rozpoznawanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień,

3. Zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII i VIII szkół podstawowych.

 

Cele szczegółowe doradztwa zawodowego:

• Przygotowanie uczniów do świadomego wyboru zawodu zgodnie z ich zainteresowaniami
  i możliwościami.
• Kształtowanie postawy przedsiębiorczości i aktywności wobec pracy.
• Kształtowanie umiejętności analizowania swoich cech osobowości w aspekcie wyboru zawodu.
• Dostarczanie informacji o zawodach, wymaganiach rynku pracy, o systemie szkolnictwa ponadpodstawowego.
• Kształtowanie umiejętności pracy w zespole, komunikatywności, zaangażowania.
• Kształtowanie szacunku do pracy.
• Kształtowanie umiejętności podejmowania decyzji.
• Zapoznanie z nowymi technologiami oraz potrzebami rynku pracy.

Treści programowe.

W programie uwzględniono cztery obszary celów szczegółowych, które jednocześnie wyznaczają treści programowe doradztwa zawodowego:

1. Poznawanie własnych zasobów, m.in.: zainteresowań, zdolności i umiejętności; mocnych i słabych stron jako potencjalnych obszarów do rozwoju, ograniczeń, kompetencji (wiedzy, umiejętności i postaw), wartości, predyspozycji zawodowych, stanu zdrowia.
2. Świat zawodów i rynek pracy, m.in.: poznawanie zawodów, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o zawodach i rynku pracy, umiejętność poruszania się po nim, poszukiwanie i utrzymanie pracy.
3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, m.in.: znajomość systemu edukacji i innych form uczenia się, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o formach
   i placówkach kształcenia, uczenie się przez całe życie.
4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych, m.in.: planowanie ścieżki edukacyjnej i zawodowej z przygotowaniem do zdobywania doświadczenia zawodowego oraz refleksji nad nim, podejmowanie i zmiany decyzji dotyczących edukacji i pracy, korzystanie z całożyciowego poradnictwa kariery.

Cele szczegółowe programu w odniesieniu do w/w obszarów:

1.POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW – uczeń:

• rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe oraz stan zdrowia);
• dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu kariery edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autodiagnozy, ocen innych osób i innych źródeł;
• rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych;
• charakteryzuje wartości z uwzględnieniem wartości pracy i etyki zawodowej;
• określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji.

2. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY – uczeń:

• wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając składowe ich opisów, w tym dróg ich zdobywania;
• wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy;
• porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców;
• dokonuje autoprezentacji;
• uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka;
• analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy;
• jest otwarty na nowe technologie i nowe możliwości rynku pracy.

3. RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE – uczeń:

• analizuje oferty szkolnictwa ponadpodstawowego i wyższego pod kątem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji;
• analizuje kryteria rekrutacyjne do wybranych szkół w kontekście rozpoznanych własnych zasobów;
• charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaszkolnej w Polsce;
• określa znaczenie uczenia się przez całe życie.

4. PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO-ZAWODOWYCH – uczeń:

• planuje ścieżki kariery edukacyjno-zawodowej, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów;
• podejmuje decyzje o dalszej drodze edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym,
• określa marzenia, cele i plany edukacyjno-zawodowe na bazie własnych zasobów;
• identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie kariery i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy.

Działania kierowane do uczniów:

1. konsultacje indywidualne, porady, udzielanie wskazówek,
2. zajęcia grupowe realizujące treści programowe dla klas I-III, IV-VI, VII-VIII związanych tematycznie z obszarami: poznawanie siebie i własnych zasobów; świat zawodów i rynek pracy; rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie; planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno- zawodowych: kl. I–VI – prowadzenie orientacji zawodowej, kl. VII – 10 godzin lekcyjnych, kl. VIII – 10 godzin lekcyjnych, kl. VII i VIII –  realizacja zagadnień doradztwa zawodowego podczas lekcji wychowawczych – minimum 5 godzin,
3. udostępnianie publikacji/literatury z zakresu doradztwa zawodowego,
4. praca z informatorami o zawodach,
5. spotkania z pracodawcami, absolwentami szkoły,
6. projekcje filmów o zawodach, 
7. tworzenie kół zainteresowań,
8. organizacja konkursów zawodoznawczych,
1. wizyty zawodoznawcze,
10. udział w targach edukacyjnych,
11. umieszczanie informacji edukacyjno-zawodowych, np. na stronie internetowej lub szkolnej stronie Facebooka.

Cele szczegółowe w zakresie pracy z:

 

Rodzicami/opiekunami prawnymi:

• podniesienie umiejętności komunikowania się ze swoimi dziećmi;
• doskonalenie umiejętności wychowawczych;
• wypracowanie form wspierania dzieci w wyborze ich dalszej drogi życiowej;
• prezentacja założeń pracy informacyjno-doradczej szkoły na rzecz uczniów;
• zajęcia edukacyjne służące wspomaganiu rodziców w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych przez ich dzieci;
• włączanie rodziców, jako przedstawicieli różnych zawodów, do działań informacyjnych szkoły;
• przedstawienie aktualnej i pełnej oferty edukacyjnej szkolnictwa na różnych jego poziomach.

Działania kierowane do rodziców/opiekunów prawnych

1. systematyczne przekazywanie wiedzy o dziecku, jego umiejętnościach, zdolnościach, zainteresowaniach,
2. organizowanie spotkań doradczych,
3. udostępnianie publikacji/literatury z zakresu doradztwa zawodowego.

Nauczycielami:

• uzyskanie wsparcia i pomocy w pracy wychowawczej;

• lepsze rozpoznanie potrzeb uczniów, ich oczekiwań wobec szkoły i rynku pracy;
• nakreślenie dalszego kierunku pracy z rodzicami i młodzieżą.

Działania kierowane do nauczycieli:

1. uświadamianie nauczycielom konieczności realizowania programu WSDZ
   na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego,
2. umożliwianie udziału w projektach, kursach i szkoleniach związanych z obszarem doradztwa zawodowego wymiana doświadczeń, baza wiedzy,
3. organizowanie lekcji otwartych.

Cele ogólne oraz cele szczegółowe programu są spójne z celami kształcenia ogólnego w naszej szkole. Uwzględniają wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne, rozwijane
w ramach kształcenia ogólnego oraz zadania szkoły i cele edukacji poszczególnych przedmiotów, m.in. wiedzy o społeczeństwie oraz wychowania do życia w rodzinie,
co umożliwia realizowanie programu zarówno podczas zajęć z zakresu doradztwa zawodowego, jak i na zajęciach z wychowawcą, lekcjach przedmiotowych oraz
na dodatkowych zajęciach edukacyjnych w tym innych zajęciach obejmujących wspomaganie uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu – w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

 Nowe technologie wspierające proces doradztwa zawodowego

• Zintegrowana Platforma Edukacyjna www.zpe.gov.pl - zamieszczane są tam materiały multimedialne, opracowywane w ramach projektów unijnych, wspierające proces doradztwa zawodowego dla różnych grup wiekowych (filmy, informacje zawodoznawcze oraz materiały VR) prezentujące zawody, w tym zawody szkolnictwa branżowego. Materiały te mogą być wykorzystywane nie tylko przez nauczycieli i specjalistów, ale także przez uczniów i ich rodziców przy podejmowaniu decyzji o wyborze zawodu oraz kierunku dalszego kształcenia.
• Storna Internetowa www.infozawodowe.men.gov.pl, - będąca źródłem informacji o zawodach, kształceniu zawodowym oraz materiałów z zakresu doradztwa zawodowego dla dzieci i uczniów na wszystkich etapach edukacyjnych oraz ich rodziców, a także dla osób dorosłych zainteresowanych przekwalifikowaniem się lub podniesieniem kwalifikacji. Na stronie Infozawodowe zamieszczone są informacje zawodoznawcze, w tym materiały multimedialne prezentujące zawody szkolnictwa branżowego, wykaz szkół prowadzących kształcenie zawodowe oraz kwalifikacyjnych kursów zawodowych organizowanych w całym kraju. Infozawodowe jest także miejscem publikacji aktualności związanych tematycznie z kształceniem zawodowym
  i doradztwem zawodowym, informacji o inicjatywach i wydarzeniach oświatowych, prognozy zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego, a
   docelowo także ofert pracodawców i szkół zainteresowanych nawiązaniem współpracy.

Zadania szkolnego doradcy zawodowego:

1. 1. Systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje i pomoc
      w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej.
   2. Gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla Szkoły Podstawowej.
   3. Wskazywanie osobom zainteresowanym (młodzieży, rodzicom, nauczycielom) źródeł dodatkowej, rzetelnej informacji na temat: rynku pracy, trendów rozwojowych
      w świecie zawodów i zatrudnienia, możliwości wykorzystania posiadanych uzdolnień
      i talentów w różnych obszarach świata pracy, instytucji i organizacji wspierających funkcjonowanie osób niepełnosprawnych w życiu codziennym i zawodowym, alternatywnych możliwości kształcenia dla młodzieży z problemami emocjonalnymi
      i niedostosowaniem społecznym, programów edukacyjnych UE oraz porównywalności dyplomów i certyfikatów zawodowych.
   4. Udzielanie indywidualnych porad edukacyjnych i zawodowych uczniom
      i ich rodzicom.
   5. Prowadzenie grupowych zajęć aktywizujących, przygotowujących uczniów
      do świadomego planowania kariery  i podjęcia roli zawodowej.
   6. Kierowanie, w sprawach trudnych, do specjalistów: doradców zawodowych
      w poradniach psychologiczno- pedagogicznych.
   7. Koordynowanie działalności informacyjno – doradczej szkoły.
   8. Wspieranie rodziców i nauczycieli w działaniach doradczych poprzez organizowanie spotkań szkoleniowo-informacyjnych, udostępnianie im informacji i materiałów
      do pracy z uczniami itp.
   9. Współpraca z Radą Pedagogiczną w zakresie: tworzenia i zapewniania ciągłości działań Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego, zgodnie ze Statutem Szkoły, realizacji zadań  z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej - zawartych w Programie Profilaktyczno - Wychowawczym szkoły.
   10. Systematyczne podnoszenie własnych kwalifikacji.
   11. Wzbogacanie warsztatu pracy o nowoczesne środki przekazu informacji oraz udostępnianie ich osobom zainteresowanym.
   12. Współpraca z instytucjami wspierającymi wewnątrzszkolny system doradztwa: kuratoria oświaty, centra informacji i planowania kariery zawodowej, poradnie psychologiczno–pedagogiczne, powiatowe urzędy pracy, zakłady doskonalenia zawodowego itp.
       
       Metody pracy:
       W poradnictwie indywidualnym metody stosowane w pracy doradczej to m.in.:
   • konsultacje i porady indywidualne,
   • diagnoza zainteresowań, mocnych stron.
     
     W poradnictwie grupowym stosowane metody w pracy doradczej to m.in.:
   • burza mózgów, dyskusja, pogadanki,
   • metody testowe jak np. ankiety,
   • metoda dramy: inscenizacje i odgrywanie ról,
   • metody audiowizualne: filmy, prezentacje multimedialne,
   • treningi umiejętności społecznych,
   • gry symulacyjne i zabawy,
   • zajęcia plastyczne.

Sojusznicy i sieci współpracy

• poradnia psychologiczno-pedagogiczna,
• ośrodek doskonalenia nauczycieli,
• centrum kształcenia zawodowego (CKZ),
• kuratorium oświaty, organ prowadzący,
• urząd pracy,
• cech rzemiosł różnych i przedsiębiorczości, izby rzemieślnicze,
• pracodawcy, przedsiębiorcy,
• organizacje pozarządowe,
• Gminny Ośrodek Kultury w Istebnej.

Program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego dla klas I-III

Program realizacji  wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego dla klas IV-VI

Program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego
dla klas VII-VIII

 

Korzyści i przewidywane rezultaty wynikające z działań WSDZ – uczniowie:

• nabywają kompetencje niezbędne do rozpoznawania własnych predyspozycji zawodowych,
• potrafią dokonać samooceny, określając swoje mocne strony i zainteresowania, a także uzdolnienia i kompetencje (klasy IV-VI) i własne zasoby (klasy VII-VIII),
• poznają, czym jest rynek pracy i świat zawodów, wymieniają różne grupy zawodów
  i podają czynniki wpływające na wybory zawodowe (klasy IV-VI), a także wyjaśniają trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy i potrafią dokonać autoprezentacji (klasy VII-VIII),
• poznają zasady rekrutacji do poszczególnych szkół ponadpodstawowych (klasy VII-VIII),
• uzasadniają potrzebę uczenia się przez całe życie, wskazują sposoby zdobywania wiedzy (klasy IV-VI) oraz określają strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaformalnej i nieformalnej (klasy VII-VIII),
• określają, kim chcieliby zostać, opowiadają o swoich planach edukacyjno-zawodowych (klasy IV-VI) oraz identyfikują osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej (klasy VII-VIII).

Monitoring i ewaluacja programu:

1. rozmowy z rodzicami/opiekunami prawnymi oraz z uczniami,
2. ocena współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym,
3. sprawozdania z pracy doradcy zawodowego/wychowawców realizujących orientację zawodową w klasach I-III,
4. bieżące wypełnianie przez wychowawców i nauczycieli ankiet z przeprowadzonych działań w klasach IV-VI,
5. ocena zajęć prowadzonych w klasach VII-VIII z doradztwa zawodowego.